مهدیار

#آثار_سوء_همنشینان_بد

آثار سوء همنشینان بد
در روایات معصومین (علیه السلام) آثار سوء فراوانی برای دوستان و همنشینان بد ذکر شده است که به بعضی از آنها در اینجا می پردازیم:.
أ) قرار گرفتن در موضع اتهام
شاید بتوان گفت: کمترین ضرر همنشینی با بدان، قرار گرفتن در موضع اتهام و سوء ظن دیگران است چه آنکه امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: من یدخل مداخل سوء یتهم(291) (هر کس به ورودی های بد وارد شود، متهم خواهد شد) و امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: من وقف نفسه التهمة فلا یلو من اساء به الضن(292) (هر کس خود را در موضع تهمت قرار دهد نباید کسی را که به او گمان بد می برد ملامت کند).
ب) بد گمانی به خوبان
دومین پیامد سوء همنشینی با بدان، بدگمان شدن به خوبان است چه آنکه، بدان، معمولاً، در صدد عیب یابی از خوبان و بزرگنمایی ضعف ها یا، حتی متهم کردن و افترا زدن به آنها هستند، از این رو، امیر مؤمنان علی (علیه السلام) می فرمایند: مجالسة الاشرار یورث سوء الظن بالاخیار(293) (همنشینی با اشرار، بد گمان شدن به خوبان را بدنبال خواهد داشت).
در توضیح این روایت، مناسب است این کلام ارزشمند امیر مؤمنان را هم یاد آور شویم که در پاسخ به این سؤال که، صاحب شر و اشرار چه کسانی هستند فرمودند: المزین لک معصیة الله(294) (اشرار کسانی هستند که گناه را برای تو زیبا جلوه می دهند).
ج) بدآموزی
سومین أثر سوء همنشینی با اهل گناه، یادگیری شیوه های ورود به اعمال ناشایسته و گناهان است. به همین دلیل است که امام صادق (علیه السلام) می فرمایند
لا تصحب الفاجر فیعلمک من فجوره(295) (با اهل گناه همراه مشو، چون که فسق و فجور خود را به تو می آموزند
ارتباط با گنهکاران، به تدریج زشتی ارتکاب معاصی را کم می کند و یا، به کلی از بین می برد و با از بین رفتن قباحت گناه، به تدریج زمینه ارتکاب آن گناه، فراهم می شود. از این رو، امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: پدرم (امام باقر (علیه السلام)) مرا از چند چیز نهی فرمودند که از جمله آنها این بود:
یا بنی من یصحب صاحب سوء لا یسلم(2966) (ای فرزند عزیزم، هر کس، با اهل بدی همراهی کند، سالم نمی ماند). و امام علی (علیه السلام) خطاب به فرزندشان امام حسن (علیه السلام)، سفارشاتی را از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل می کنند که از جمله آنها این است: ایاک و مواطن التهمة و المجلس المظنون به السوء فان قرین السوء یغیر جلیسه(297) (از مواضع تهمت و از مجلسی که به آن گمان بد برده می شود بپرهیز، چه آنکه رفیق بد همنشین خود را تغییر می دهد).
این تغییر طبیعت انسان، گاهی، چنان ناخود آگاه است که انسان، متوجه آن نمی شود. از این رو، در روایتی از امیر المؤمنین (علیه السلام) آمده است:
ایاک و مصاحبة الشریر فان طبعک یسرق من طبعه شرا و أنت لا تعلم(2988) (از دوستی با انسان شرور بپرهیز زیرا، طبیعت تو از طبیعت او می دزدد (همانند او می شوی) بدون آنکه خود، بدانی